Wanneer we het over Amazon hebben, denken we aan een gigantische webshop. Het beeld dat we daarbij voor ogen hebben, is dat van het megamagazijn dat we hierboven zien. In de Verenigde Staten ontpopt Amazon zich evenwel geleidelijk tot een reus in logistiek en transport voor derden. Dit kan gevolgen hebben voor de hele industrie, eerst in Noord-Amerika en vervolgens in de rest van de wereld. In het begin verkocht Amazon online boeken, maar het bedrijf heeft zijn aanbod heel snel uitgebreid. Het werd een webshop die een beetje van alles verkoopt, daarna een marktplaats waar ook derden kunnen verkopen. In de VS heeft Amazon vandaag meer dan 50% marktaandeel in de e-commerce. Historisch gezien vertrouwde het op FedEx, UPS en US Postal Services (USPS) voor de verdeling van zijn pakketten. Volgens Rakuten Intelligence, een in Californië gevestigd marktanalysebedrijf dat zich op handel richt, staat Amazon nu (in de Verenigde Staten) in voor zowat 50% van zijn eigen verzendingen. Minder dan drie jaar geleden, begin 2017, was dat nog maar 15%. Om maar te zeggen hoe snel het gaat. De vraag is dan uiteraard hoe een online boekwinkel, die 25 jaar geleden in een garage is ontstaan, kon uitgroeien tot ’s werelds grootste geïntegreerde D2C (direct to customer) supply chain bedrijf? Amazon weerlegt de cijfers van Rakuten Intelligence, maar zijn bedoelingen zijn wel duidelijk: maximale controle verwerven over zijn logistieke keten en haar verschillende schakels. Eén van de redenen is dat de online handelaar in staat wil zijn om de verkochte producten in één dag te leveren, overal in de Verenigde Staten. In de Benelux zijn we dat gewoon omdat de afstanden korter zijn. In zo’n groot land als de Verenigde Staten is dat een immense uitdaging. De ‘click-to-door’ tijd bedraagt er gemiddeld 4,2 dagen. Amazon heeft dit in de loop der jaren teruggebracht tot 3,2 dagen. Meer dan 50% marktaandeel De leveringstermijnen inkorten tot een Day+1 vereist enorme middelen. Er is nood aan een zeer dicht netwerk van distributiecentra om de voorraden dichterbij de eindklant te brengen of je moet vliegtuigen en vrachtwagens gebruiken om de online verkochte producten van de ene kant van het land naar de andere te brengen. Om tot een Next Day levering te komen, heb je een perfect geoliede logistieke keten nodig. Amazon is van mening dat dit slechts mogelijk is wanneer hij zelf zijn vervoer organiseert, in plaats van dat toe te vertrouwen aan UPS of FedEx. Het marktaandeel van Amazon in de Amerikaanse e-commerce bedraagt zoals gesteld nu meer dan 50%. De helft van zijn omzet is afkomstig van externe verkopers op de marktplaats. Vaak vertrouwen die derden hem ook hun logistiek toe: twee derde van de belangrijkste verkopers op amazon.com doen een beroep op het bedrijf Fulfilment by Amazon. Amazon investeerde de laatste maanden 800 miljoen dollar in die nieuwe Day+1 leveringsservice. En dan hebben we het nog niet gehad over zijn andere investeringen. Zo kocht Amazon Air 15 extra vrachtvliegtuigen, wat zijn vloot tegen 2021 op 70 vliegtuigen zal brengen. Dat is lang niet slecht voor een luchtvrachtbedrijf dat pas in 2016 werd opgericht … Meer bestelwagens dan FedEx en UPS Amazon lanceerde dit jaar zijn eigen ‘last mile’ distributienetwerk, het Amazon Delivery Service Partner programma. Het bedrijf koopt bestelwagens en verhuurt ze aan KMO’s die instaan voor de leveringen. Amazon bestelde niet minder dan 20.000 zware bestelwagens bij Mercedes-Benz, 2.000 speciale bestelwagens bij Spartan en 100.000 elektrische bestelwagens bij Rivian, een start-up waarin Amazon een participatie genomen heeft. Tegen 2030 zal het een vloot van 130.000 bestelwagens bezitten, wat meer is dan UPS of FedEx… wereldwijd. Amazon heeft dit jaar ook de transportfirma Amazon Shipping opgericht, die begonnen is met de aankoop van haar eigen trekkers. Amazon bezat reeds 10.000 opleggers en deed een beroep op zelfstandige chauffeurs. Nu begint het bedrijf dus eigen chauffeurs aan te werven. Daarbij komt nog een ‘trucking brokerage’ firma (een expeditiefirma) voor vrachtverzendingen over de weg. Amazon Maritime, een expeditiefirma voor vervoer over zee (NVOCC), bestond reeds. We zouden nog meer voorbeelden kunnen aanhalen van transport- en logistieke investeringen, maar de plaats ontbreekt ons hier. Alex Van Breedam Volgens logistiekkenner Alex Van Breedam betekenen al die evoluties slecht nieuws voor de logistiek. Amazon is zo groot geworden, dat het kan in principe iedereen uit de markt prijzen en de grootste logistieke speler ter wereld worden. “Amazon wordt een veelkoppig monster. Het is zowel productverkoper als dienstenleverancier. Bovendien schakelt het zo veel mogelijk tussenpersonen uit (‘cut out the middleman’), wat een bedreiging inhoudt voor diverse actoren in de hele supply chain. Dit zal een consolideringsgolf veroorzaken in de logistieke sector”, meent hij in Flows. De Amazonisering van de logistiek is ook een gevaar voor de samenleving, vindt hij. “Willen we hun commerciële model als governancemodel? Dan hebben ze alles in handen: de controle op het transport, zicht op het koopgedrag én een massa data. Het is maar de vraag wat overheden kunnen doen. De klanten willen het, maar beseffen ze de gevaren?”