Alternatieve aandrijvingen: een kwestie van logistiek

We hebben het weer gezien sinds het begin van de coronacrisis: een goede logistiek is essentieel om een gevecht te winnen. Het is niet anders voor een transportbedrijf dat wil overstappen op een alternatieve aandrijving. In dit opzicht heeft LNG nu een bevoorrechte positie.

Het debat gaat hier niet over welke vorm van alternatieve aandrijving het meest geschikt is voor welk type transport: tussen CNG, LNG, HVO en binnenkort elektrische aandrijving en waterstof is er ruimte voor elke oplossing, elk min of meer aangepast aan een specifiek gebruiksprofiel.

Gas nu goed bediend
Elke nieuwe vorm van alternatieve aandrijving staat voor het kip-en-ei dilemma: heb je genoeg stations nodig om gebruikers te overtuigen of heb je genoeg voertuigen nodig om de investering in een nieuw benzinestation te rechtvaardigen? In het geval van de CNG, en om alleen maar te spreken van de vrachtwagens, was de vraag relatief eenvoudiger te beantwoorden: de meeste CNG-vrachtwagens die vandaag de dag in België rijden, worden gebruikt in openbare of semi-openbare vloten, alsook voor de inzameling van afval. Deze vloten hebben vaak een eigen station.

Andere gebruikers beschikken nu over een netwerk van meer dan 135 stations (waarvan tien hogesnelheids), min of meer goed verspreid over heel Vlaanderen (met enkele ‘gaten’ zoals de westkust, de Aarschot-Herentals-Lier driehoek, het Sint Truiden gewest of Noord-Limburg), maar veel minder goed verspreid in Wallonië: Ten noorden van de lijn Luik-Charleroi-Doornik zijn er slechts twee stations, en deze worden nog steeds geëxploiteerd door een openbare exploitant (Idelux, in samenwerking met Enora). Er zijn nog steeds een dertigtal projecten, maar dit netwerk zal de komende jaren onvermijdelijk afvlakken, aangezien het aantal fabrikanten dat CNG-modellen ontwikkelt, de neiging heeft om af te nemen. CNG blijft een fossiele brandstof en is daarom slechts een tijdelijke oplossing, aldus de tegenstanders. Zal de oplossing komen van bio-CNG, geproduceerd uit hernieuwbare en non-food bronnen? Sommigen geloven dat, vooral in regio’s met intensieve veeteelt. Total heeft ook zijn eerste Bio-CNG station geopend in de buurt van de Vroegmarkt in Brussel. Dat was afgelopen december, maar het aandeel van het aan de pomp geleverde biogas is nog steeds maar 20%. Om 100% biogas te bereiken, zouden we moeten investeren in bijkomende biomethanisatie-eenheden in België.

LNG is goed geëvolueerd in 2019. Behalve op de as Brussel-Luxemburg is er ongeveer één station per 100 kilometer, en er is zelfs een begin van een concurrentiestrijd tussen Total/Pitpoint en Shell in Antwerpen en Rekkem. Er zijn ook verschillende voorbeelden die aantonen dat de opening van een station kleinere lokale vloten aanmoedigt om de sprong te wagen. Dit was het geval in Tessenderlo op de E313 en in Lokeren op de E17.

Als we de stations uitsluiten die alleen voor één enkele vervoerder zouden worden gereserveerd, zijn er nog drie projecten in uitvoering: twee van deze projecten zijn zeer concreet (Transport Dick in Tubize en Transport Vandenbroeck in Londerzeel), het derde zou het uiteindelijk mogelijk maken om de kloof tussen Brussel en de Metz-regio te overbruggen. Tot slot zou Q8 in het vierde kwartaal van 2020 in Ranst (richting Hasselt en Eindhoven) moeten openen.

Aangezien LNG een fossiele brandstof blijft, kondigen de promotoren (waaronder Iveco) ook een toekomstige overstap naar vloeibaar gas uit hernieuwbare bronnen aan. Maar voor zover wij weten is er in België binnen afzienbare tijd geen dergelijk project gepland. Rolande produceert deze brandstof in Nederland zelf uit afval, afvalwaterzuiveringsresiduen of fermentaties, maar de productiecapaciteit is nog beperkt: Snel, die als eerste deze brandstof in België zal testen, zal slechts een mengsel van 80% fossiel LNG en 20% Bio-LNG gebruiken.

HVO voor vloten
HVO is daarentegen hernieuwbaar. Alle fabrikanten staan het toe, maar alleen DAF promoot het (een beetje omdat de Paccar groep geen aardgasmodellen verkoopt in Europa). Onlangs hebben twee grote transporteurs hun liefde voor HVO (geen woordspeling bedoeld) uitgesproken: Tailormade Logistics en Snel. In beide gevallen zullen zij investeren in hun eigen faciliteiten nadat ze erin geslaagd zijn hun bevoorrading veilig te stellen. In Nederland is geen enkele productie-eenheid actief (of gepland) in België. Naast het Finse bedrijf Neste Oil (Rotterdam) lijkt Total het meest vooruitstrevend in haar plannen, met een nieuwe productie-eenheid bij Marseille. De volumes zijn hier echter nog bescheiden (500.000 ton per jaar) en dat blijft het grote probleem voor HVO, waarvoor de grondstof eerst moet worden gevonden. Het andere probleem houdt verband met de accijnzen, maar dat is een ander debat.

In Nederland ondersteunt de transporteursfederatie TLN een project dat betrekking heeft op de installatie van tankstations voor de levering van HVO. In eerste instantie zullen er zeven van hen in Nederland zijn (Sakko-Goodfuel netwerk), maar ze lijken zich meer te richten op lichte voertuigen dan op zware vrachtvoertuigen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat een dergelijk netwerk van openbare tankstations zich de komende jaren in België zal ontwikkelen. Andere vervoerders zouden echter het voorbeeld van Tailormade en Snel moeten volgen.

Binnen twee of drie jaar zullen de eerste waterstoftrucks verschijnen. In tegenstelling tot elektrische vrachtwagens op batterijen, die vooral in stedelijke gebieden worden gebruikt en voornamelijk op eigen terrein worden opgeladen (of zelfs op het terrein van een klant, zoals een logistiek knooppunt), zullen waterstofvoertuigen worden ontworpen voor lange afstanden. Het kip-en-ei-dilemma zal dus opnieuw moeten worden opgelost.

Hoeveel voertuigen in het wagenpark?
Op 31/12/2019 waren er in België :
– 324 CNG- en LNG-trucks
– 205 CNG- en LNG-trekkers
– 2605 CNG lichte bedrijfsvoertuigen

lees ook

Aankomende Events

ONTVANGT U ONZE WEKELIJKSE NIEUWSBRIEF NOG NIET? MELD JE DAN NU AAN!

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
transport media logo