Afgelopen week mocht Lars Van Rode komen praten bij zowel Fabriek Logistiek als bij Scania om het over veiligheid in logistieke omgevingen te hebben. Een veelgevraagd gastspreker is hij, en uniek in zijn soort.

Het gebeurde tijdens zijn laatste vakantiejob, op 25-jarige leeftijd, in de laatste uren van de shift dan nog wel. Door een aanrijding met een heftruck werd zijn been doorboord door één van de pinnen. Als gevolg daarvan werd zijn linkeronderbeen geamputeerd. Tegenwoordig staat Van Rode voor groepen van bedienden en arbeiders en doet hij zijn relaas, zonder slides. Het laat weinig mensen onberoerd.

Niet om te shockeren

Zijn presentaties geeft hij ondertussen bijna twintig jaar, met tussenpozen, al is de inhoud doorheen de tijd sowieso geëvolueerd. Wat wel gebleven is, is zijn intentie om niet te shockeren. “Aanvankelijk was ik begonnen in het tijdperk van dokter Beaucourt,” vertelt Van Rode. “Met alle respect voor die man zaliger – je moet het maar doen als spoedarts – maar dat was een tijd waarin men dacht dat je moest shockeren om mensen iets op een veilige manier te laten doen.”

Van Rode wist dat hij het anders wou aanpakken. Hij studeerde bij over hoe je het gedrag van mensen kon beïnvloeden op een positieve manier, door te versterken wat er al was. Drie zaken zijn volgens hem van groot belang: incidenten melden (hoe meer hoe liever), communiceren met elkaar op de vloer, en het ‘stop the job’-principe. Met dat laatste doelt hij op het feit dat men best ingaat tegen de impuls om probleemoplossend te handelen, en iets toch maar gauw in orde te willen brengen.

Letten op taalgebruik

Incidenten, ‘near misses’ … Bij die woordkeuze wil Van Rode een kanttekening maken. “Als mensen niets over iets negatiefs durven zeggen, dan heeft men geen kans om het probleem aan te pakken,” zegt Van Rode. “Mijn idee is: noem dat anders. Spreek bijvoorbeeld over veiligheidskansen, of veiligheidsopportuniteiten.”

Hoewel een veiligheidsbeleid doorgaans top-down wordt ingevoerd, gelooft Van Rode dat de inbreng van de werknemers zelf essentieel is. “Als het management er niet van overtuigd is, dan gaat het niet gebeuren. Van zodra dat leiderschap er is, dan kan eraan gewerkt worden. Maar de beste ideeën komen van de mensen op de werkvloer.”

Belang van teamdynamiek

Wat heeft Van Rode in die twintig jaar zien veranderen, op vlak van veiligheidsbeleid? “We zijn beter geworden in de infrastructuur – de ‘harde’ veiligheid is een pak verbeterd,” zegt hij. “Bovendien heeft men begrepen dat een teamleader niet de hardste roeper moet zijn, maar dat dat iemand is die soft skills heeft en kan coachen. Nu beseft men ook vooral dat de dynamiek binnen een team belangrijk is. De heterogeniteit van een team – qua geslacht, of leeftijd – speelt een grote rol in het creëren van een veiligere werksituatie. Alleen zitten we jammer genoeg in een andere realiteit, en heb je daar niet altijd in te kiezen. Daarom vergt het nog meer inspanningen van ons allemaal om iedereen op een veilige manier samen te laten werken aan een betere toekomst.”