De afgelopen maanden kwamen er verschillende persberichten binnen van constructeurs over hun dieselmodellen die HVO mogen tanken. Wat is HVO, welke voordelen biedt het en tegen welke prijs? Dat zochten we uit tijdens één van onze ‘Live Studio’s’ op de Brussels Motor Show.
HVO, kort voor ‘Hydrotreated Vegetable Oil’, is een hernieuwbaar alternatief voor fossiele diesel dat op relatief eenvoudige manier verkregen en verdeeld worden. Dat vertelde Bertrand Gyselynck, Deputy Secretary General van brandstoffenfederatie Energia. “HVO is de naam van een proces om plantaardige oliën om te zetten in brandstof, een proces dat onze bestaande raffinaderijen makkelijk op poten kunnen zetten.” De oliën die gebruikt worden in dat proces zijn bijvoorbeeld restproducten afkomstig uit restaurants en de voedingsindustrie, maar ook niet-eetbare plantaardige oliën en dierlijke vetten.
Wat zijn de voordelen?
HVO is hernieuwbaar, waardoor het netto zo’n 90% minder CO2 uitstoot. Bij verbranding komt er dan wel evenveel CO2 vrij als bij fossiele diesel, maar omdat HVO gemaakt wordt van oliën die bij hun ontstaan CO2 uit de atmosfeer halen, komt er op het einde van de rit veel minder extra broeikasgas in de atmosfeer dan bij de verbranding van aardolieproducten, die als we ze niet gebruiken gewoon onder de grond blijven zitten. Maar dat is volgens Bertrand Gyselynck niet het enige voordeel: “De HVO-molecule verbrandt omwille van zijn samenstelling beter in motoren, en dus stoten ze minder fijnstof en NOx uit. Die stoffen worden bij moderne motoren door de roetfilter en een AdBlue-nabehandeling sowieso maximaal uit de uitlaatgassen gehaald, en dus krijg je met HVO een roetfilter die minder hard moet werken en dus minder snel vervangen moet worden, en een lager AdBlue-verbruik.” De uitstoot aan de uitlaat is op zich dus niet lager, wat betekent dat diesels op HVO in de toekomst bijvoorbeeld niet in zero emissiezones terecht zullen kunnen, in tegenstelling tot elektrische bestelwagens.
De kostprijs van hernieuwbaar
Op klimaatvlak biedt het gebruik van HVO dus voordelen, maar er zijn ook nadelen, zoals de prijs… Op het moment van schrijven kost een liter diesel zo’n 1,70 euro, terwijl de prijs van een liter HVO zo’n 2,70 euro bedraagt. “Dat prijsverschil is vooral te wijten aan de hogere productiekost,” zegt Jean-Benoît Schrans, Public Affairs & Communication Manager bij Energia, en het ontbreken van fiscale stimuli. “We betreuren dat het accijnsniveau van de hernieuwbare brandstof hetzelfde is als dat van de fossiele diesel, waardoor er geen incentive is voor de klant om te kiezen voor hernieuwbare brandstoffen als HVO. We pleiten dus op zijn minst voor een accijnsverlaging. Dat is bijvoorbeeld nu al het geval in Italië, waar de fiscaliteit aangepast is in het voordeel van HVO, waardoor het op sommige plaatsen zelfs goedkoper is dan diesel.”
Prijspariteit door regelgeving?
Die meerkost in ons land kan je als bedrijf misschien (al dan niet gedeeltelijk) doorrekenen als het gebruik van hernieuwbare brandstoffen past in de duurzaamheidsdoelstellingen van klanten. Dat is in de vrachtwagenwereld al in zekere mate ingeburgerd. In die zin kan het bijvoorbeeld voor transporten over langere afstanden een alternatief zijn voor elektrische bestelwagens. Naarmate de brandstoffensector verplicht wordt om zijn uitstoot terug te dringen, en gezien het prijskaartje van de uitstootrechten op brandstoffen in het toekomstige Europese ETS 2-systeem, zal volgens Gyselynck in de toekomst ook meer HVO bij de klassieke diesel gemengd worden en op die manier onrechtstreeks een impact hebben.
Waar tanken…
Een ander probleem is de verkrijgbaarheid van HVO, met amper een twintigtal stations in België die het verdelen, onder andere in het netwerk van TotalEnergies, Q8 en Maes. Dat beperkte aantal verdeelpunten is minder een probleem voor vrachtwagens, die dankzij hun grote brandstoftanks grote afstanden kunnen overbruggen en dus minder afhankelijk zijn van een sterk uitgebouwd lokaal netwerk van HVO-tankstations dan bestelwagens. Daardoor kan het zijn dat bestelwagens die HVO willen tanken, moeten omrijden, wat ook een impact heeft op de uitstoot en de rendabiliteit. Anderzijds is HVO compatibel met fossiele diesel, waardoor er ook gewoon diesel getankt kan worden wanneer er geen HVO-pomp in de buurt is. Bedrijven met een eigen tankinstallatie kunnen ervoor kiezen om HVO in te doen in plaats van diesel.
…en in welke bestelwagens?
HVO voldoet aan de EN15940-norm voor synthetische diesel XTL (X-to-liquid) en kan in principe gebruikt worden in zowat alle moderne dieselmotoren, al check je best bij je dealer of dat wel degelijk het geval is voor jouw model. Heel wat merken hebben ondertussen officieel hun goedkeuring gegeven voor het gebruik van HVO, waaronder Stellantis, Ford, Maxus, Mercedes-Benz, Renault, Volkswagen Commercial Vehicles, … Bij modellen die HVO lusten, hangt er ook soms een ‘XTL’-sticker aan de binnenkant van de tankklep.
HVO of biodiesel?
Ga je vandaag diesel tanken, dan staat er B7 vermeld op de pomp, terwijl aan de benzinepomp de oude ‘95’ en ‘98’ vervangen zijn door respectievelijk E10 en E5. Het cijfer slaat telkens op het maximale percentage hernieuwbare brandstof dat verwerkt zit in het eindproduct, ethanol in het geval van benzine en biodiesel bij de diesel. Deze Europese maatregel moet de netto CO2-uitstoot van verbrandingsmotoren beperken. De 7% biobrandstof in diesel is echter geen HVO, maar wel biodiesel, die qua chemische samenstelling verder afstaat van diesel dan HVO. Om met pure biodiesel te kunnen rijden, zou een moderne dieselmotor technisch aangepast moeten worden, terwijl dat bij HVO niet het geval is.
