Logistieke processen stellen steeds hogere eisen aan snelheid en efficiëntie, maar verliezen ook veiligheid niet uit het oog. Dat gebeurt meer en meer in combinatie met automatisatieprojecten. Nieuwe technologieën, zoals ‘digital twins’, real-time locatiebepaling en slimme aanrijbeveiliging, helpen ongevallen voorkomen. Stijn Vantilt (BlooLoc), Kris Malfroot (Profensa) en Pablo Coosemans (Atrium Opleidingen) geven elk vanuit hun invalshoek inzicht in de uitdagingen van veiligheid en automatisering.

Logistics Management: Automatisering is een hot topic in de logistiek, maar ook veiligheid staat hoog op de agenda. Zijn die twee een goed huwelijk?

Stijn Vantilt (BlooLoc): “Het gaat eigenlijk om veiligheid én efficiëntie. Magazijnen worden almaar hoger, waardoor het volume op dezelfde oppervlakte toeneemt. Dat doet de densiteit en intensiteit van de toestellen stijgen, wat risico’s met zich mee brengt. Met technologie brengen we die gevaren in kaart en verminderen we het aantal ongelukken. Al blijft het menselijke aspect wel cruciaal: systemen ondersteunen wat er op de werkvloer gebeurt, maar vervangen de mens niet.”

Pablo Coosemans (Atrium Opleidingen): “Inderdaad. Veiligheid blijft in de eerste plaats mensenwerk. Zelfs bij ervaren heftruckchauffeurs zien we dat het probleem dikwijls in gewoontes zit. Wij leren hen in feite niks nieuws meer aan, maar vooral dingen af. En dat is moeilijker. Automatisering kan daarbij helpen, maar het gedrag van mensen blijft doorslaggevend. Onze job is daardoor ook geëvolueerd. Vroeger waren we echte instructeurs, die instructies gaven. Vandaag zijn we meer ‘coach’: we sturen medewerkers aan en bij.”

Kris Malfroot (Profensa): “In de praktijk werken ook wij nog vaak ‘achteraf’, dus pas nadat er ongelukken zijn gebeurd. Op dat moment willen bedrijven betere aanrijbeveiliging met flexibele beschermpalen, waarschuwingsbalken, enzovoort. Dat kan beter. Werkgevers moeten proactief kijken naar risico’s en oplossingen.”

LM: Hoe helpt technologie concreet om veiligheid te meten én te verbeteren?

Stijn Vantilt: “Met onze ‘digital twin’-technologie maken we een virtuele kopie van het magazijn, net als Google Street View, maar dan in het gebouw. We filmen de binnenkant van het warehouse, 50.000 m² op een uur, en daarna maken we daar een digitaal 3D-model van. Dat model wordt in een kleine computer op de heftruck geïnstalleerd, inclusief enkele slimme camera’s. Gevolg: heftrucks weten in een magazijn automatisch exact waar ze zijn en communiceren dat met elkaar. Als voertuigen elkaar dreigen te raken, krijgen de bestuurders een waarschuwing of wordt de snelheid van het toestel verminderd. Kortom, alle bewegingen worden in ‘real time’ gelogd. En niet alleen van de toestellen trouwens, maar ook van de pallets, die je daardoor niet meer hoeft te scannen. Elke beweging van een pallet, van in het rek tot in de vrachtwagen, kan je direct opvolgen.”

Pablo Coosemans: “Die data maken het voor ons mogelijk om medewerkers heel gericht op te leiden. Want zo kunnen we op basis van feiten zeggen: “Vorige week reed je hier te snel” of “Je gaf te veel gas in deze bocht”. Dat heeft veel meer impact dan algemene instructies. We zien bovendien meteen of het gedrag verbetert na training. Zo wordt opleiding een continu proces, geen eenmalige interventie.”

Kris Malfroot: “Voor fysieke beveiliging zijn data minstens even belangrijk. Zo kunnen we vooraf bekijken of onze aanrijbeveiliging goed staat. En als we zien dat er op een bepaalde plek regelmatig bijna-aanrijdingen of lichte schades zijn, kunnen we daar preventief extra aanrijbeveiliging plaatsen. Die combinatie van meten, analyseren en ingrijpen, maakt het verschil.”

“Veel bedrijven investeren pas in veiligheid als er een meetbaar rendement tegenover staat.”

(Stijn Vantilt, BlooLoc)

Constructieve feedback

LM: Wat zijn de uitdagingen bij het gebruik van deze data?

Pablo Coosemans: “Mensen overtuigen dat het geen controle- of bestraffingssysteem is, maar een hulpmiddel. We willen gedrag verbeteren en vooral veiliger maken, niet mensen ‘afrekenen’ of beschuldigen. Daarom is het cruciaal om feedback op een constructieve manier te geven, liefst onmiddellijk na een incident.”

Stijn Vantilt: “Daarnaast is het belangrijk dat de data betrouwbaar zijn, en in een bruikbare vorm worden aangeleverd. Te veel informatie werkt verlammend. We werken daarom met duidelijke, overzichtelijke dashboards.”

LM: Hoe zit het met de ‘return on investment’ op deze investeringen?

Stijn Vantilt: “Veel bedrijven investeren inderdaad pas in veiligheid als er een meetbaar rendement tegenover staat. Daarom vinden we die ‘pallet track’ zo belangrijk. Die module volgt pallets in real-time op, waardoor processen versnellen en fouten verminderen. Plus je hoeft de pallets niet meer te scannen. Die ‘return on investment’ of ROI laat zich makkelijker berekenen dan de veiligheidswinst, die er dus bijna gratis bijkomt.”

Kris Malfroot: “Flexibele aanrijbeveiliging voorkomt op zijn beurt dure herstellingen aan machines en infrastructuur. Bij een aanrijding met een klassieke stalen beveiliging is de impact voor de heftruck en soms ook de chauffeur veel groter. Ook dat is een vorm van ROI die bedrijven begrijpen.”

Pablo Coosemans: “Samen met twee grote logistieke spelers berekenden we dat een arbeidsongeval gemiddeld één euro per werknemer per uur kost. Halveer je dat aantal ongevallen, dan is de besparing met andere woorden best groot. Dankzij technologie én opleiding kan dat.”

LM: Hoe flexibel is jullie aanpak? Kunnen jullie systemen makkelijk meegroeien met de noden van klanten

Kris Malfroot: “Onze aanrijbeveiliging en zo kunnen we heel gemakkelijk uitbreiden of wijzigen, zelfs binnen enkele uren tijd. Dat is belangrijk, want warehouses worden dikwijls aangepast en veranderd.”

Stijn Vantilt: “Voor ons geldt hetzelfde. Logistieke klanten werken in een magazijn dikwijls met contracten van 36 of 48 maanden, die daarna dikwijls niet worden verlengd. Dus na drie of vier jaar moet je een automatisatieoplossing kunnen aanbieden aan een klant met een andere aanpak en ander product. Die flexibiliteit hebben we ingebouwd.”

Kris Malfroot: “Een efficiënte en flexibele koppeling tussen onze fysieke afscherming en de digitale detectiesystemen van een bedrijf zoals BlooLoc is ook mogelijk. Dat gebeurt vandaag al.”

Minder lege ritten

LM: Hoe zullen automatisering en veiligheid elkaar in de toekomst blijven beïnvloeden?

Stijn Vantilt: “We evolueren meer en meer naar semi-autonome voertuigen die hun opdrachten ontvangen op basis van real-time data. Het Warehouse Management Systeem geeft taken dan aan de dichtstbijzijnde geschikte machines. Zo verkort je rijafstanden, verminder je het aantal ‘lege’ ritten en verhoog je de productiviteit en veiligheid. Daarnaast willen we onze data openstellen voor partners zoals Profensa en Atrium, zodat fysieke beveiliging en opleidingen zo goed mogelijk afgestemd worden op actuele risico’s.”

Pablo Coosemans: “Ik zie vanuit Atrium een rol voor een centrale veiligheidscoach op afstand. Via systemen zoals dat van BlooLoc kunnen we honderden bestuurders tegelijk opvolgen. Als iemand een gevaarlijke manoeuvre maakt, krijgt die onmiddellijk een bericht of telefoontje met de vraag wat er gebeurde. Dat werkt preventief en maakt het mogelijk om ongevallen te voorkomen.”

Kris Malfroot: “De koppeling tussen fysieke beveiliging en digitale detectie zal alleen maar sterker worden. Als een sensor een botsing detecteert, dan weet je meteen dat die zone gecontroleerd moet worden en kan je eventueel je beveiliging aanpassen. Dat is continu verbeteren op basis van data en feiten.”

LM: Maar ondanks alle technologie blijft de mens wél centraal staan?

Pablo Coosemans: “Absoluut. Technologie is een hulpmiddel, het kan en mag mensen niet vervangen. Uiteindelijk draait veiligheid om gedrag, attitude en samenwerking.”

Stijn Vantilt: “Daarom ontwikkelen wij systemen die de mens ondersteunen en niet uitschakelen.”

Kris Malfroot: “En daarom moeten alle partijen – techniek, infrastructuur en opleiding – samenwerken aan één doel: een veiligere werkplek.”

Over de deelnemers

• Atrium Opleidingen – Gespecialiseerd in veiligheidsopleidingen met als missie: het zo makkelijk mogelijk maken voor klanten en werknemers om veiligheid op de werkvloer te verhogen.
• BlooLoc – Technologiebedrijf voor real-time locatiebepaling en veiligheid in magazijnen. Hoofdkantoor op Corda Campus (Hasselt) en ‘R&D office’ in Herent.
• Profensa – Leverancier en installateur van veiligheidshekwerk en aanrijbeveiliging, gevestigd in Ninove.