Quo vadis, Belgica logistica?
Logistiek België verdwijnt van het toneel, zo wordt vaak beweerd. Het is een feit dat het aantal buitenlandse ondernemingen dat de laatste jaren nieuwe Europese distributiecentra (EDC’s) in ons land wil vestigen, smelt als sneeuw voor de zon. In deze ‘Logistics in Belgium’ uitgave leek het ons interessant een stand van zaken op te maken en na te gaan of België daadwerkelijk van zijn aantrekkingskracht verloren heeft op logistiek vlak. Dit levert echter een genuanceerd beeld op. Mogelijk is het verlies aan aantrekkingskracht niets meer dan een indruk… Ik meen inderdaad dat we eerst en vooral een onderscheid dienen te maken tussen de fulfilment-centra voor e-commerce, die als paddenstoelen uit de grond schieten in Nederland en Duitsland, en de EDC’s. Dit zijn twee heel aparte zaken, zowel wat infrastructuur als personeelsbehoeften aangaat. De e-commerce platformen zijn B2C gericht, terwijl de EDC’s meestal B2B werken. Dit is een belangrijk onderscheid: in de eerste centra ligt de klemtoon op flexibiliteit (een onderdeel waarin de Belgische wetgeving of werknemers niet bepaald uitblinken); in de tweede staan vakbekwaamheid en kwaliteit centraal. En net op die punten scoort België wel hoog. Maar waarom lokken we dan minder EDC’s dan 20 of 25 jaar geleden, toen de multinationals het ene distributiecentrum na het andere bouwden? Daarvoor moeten we teruggaan naar de toenmalige context. De eenheidsmarkt kwam in 1993 tot stand en bevrijdde de logistieke structuren uit de strakke nationale (en douane) keurslijven. De consultants waren het er destijds over eens dat de kern van wat toen ‘de blauwe banaan’ werd genoemd (en nog altijd zo heet) de Benelux was. Een epicentrum dat dichtbij de belangrijkste economische regio’s en de havens van Antwerpen en Rotterdam gelegen is. Tijdens die gouden jaren verdeelden België en Nederland de koek onder elkaar, want een goede ligging was primordiaal. Andere aspecten speelden minder mee. Een groot verschil met toen, is overigens dat er vandaag in het algemeen minder EDC’s gecreëerd worden in Europa. De globalisering heeft weliswaar de verhuis van de productie naar het Verre Oosten in de hand gewerkt, wat de nood aan EDC’s voor de distributie van de uit die landen ingevoerde producten heeft vergroot. Het zijn echter fundamenteel dezelfde ondernemingen die invoeren, wat geen nieuwe behoefte aan EDC’s opwekt, maar wel de uitbreiding van de bestaande infrastructuren noodzakelijk maakt. De voorbeelden van Nike of Skechers spreken voor zich. De nieuwe multinationals die ontstaan in China of India zijn nog niet zo talrijk en verkopen vaak door zich rechtstreeks tot de consument te wenden (via e-commerce). Hun distributiecentra bevinden zich Azië. Niet alleen bij ons worden minder EDC’s opgestart, ook in Nederland is dat het geval. Toch hoeven we onszelf geen rad voor de ogen te draaien. Ons land kampt met structurele problemen, waaronder de loonkosten en de vennootschapsbelasting die 34% bedraagt. De multinationals die reeds in België aanwezig zijn, weten dat dit gecompenseerd wordt door de hoge productiviteit. Maar voor de nieuwkomers zijn dit zaken die angst inboezemen. Hierdoor komen we moeilijker voor in de ‘shortlists’. Er is dus nog werk aan de winkel, zowel op vlak van politiek als op vlak van marketing … Philippe Van Dooren, Hoofdredacteur.
