Urbike won dit jaar de award voor het Logistics Project of the Year. De Brusselse coöperatieve won met het project BCklet, dat ze uitrolt voor Delhaize, bpost, MultiPharma en CSD. Vooral de inzet van de fietsen met aanhangwagen om winkels en apotheken in Brussel te bevoorraden, maakte indruk op de jury.

Urbike is een coöperatieve vennootschap die zich positioneert als een voortrekker in de stedelijke logistiek. Ze stimuleert namelijk de modal shift van bestelwagens en lichte vrachtwagens naar fietsen. De wortels liggen bij de vzw citylab, de incubator voor CityDepot. Uit citylab ontstond begin 2018 de vzw urbanlab. De drie stichtende leden – Philippe Lovens, Delphine Lefebvre en Renaud Sarrazin – richtten toen meteen ook de coöperatieve urbike om het BCklet project te incuberen.
Dit project beoogt een belevering van particulieren en handelszaken in Brussel per cargofiets, in plaats van bestelwagens of lichte vrachtwagens. Traditionele fietskoeriers mikken vooral op kleinere leveringen: spoedtransport van pakketjes en enveloppen, on-demand leveringen van maaltijden via online platforms zoals UberEats of Deliveroo en op nichesegmenten (levering van geneesmiddelen aan apotheken, van tijdschriften en kranten, enz.). Bij BCklet gaat het over grotere hoeveelheden. De fiets trekt een aanhangwagen – BicyLift genaamd – geladen met een container van 1,5 m³ die tot 180 kg goederen aankan. Hiermee kunnen niet alleen pakjes vervoerd worden, maar ook grotere partijen goederen zoals voeding, drank, medicijnen enzovoort. Op de aanhangwagen past zelfs een europallet. Dankzij het innovatieve concept ervan kan de aanhangwagen de container moeiteloos en zonder hulp van buitenaf opheffen en meenemen.
Het project, dat zo’n jaar geleden is opgestart, test in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op vier verschillende transportstromen: pakjes en enveloppen, farma, kleinhandel en on-demand leveringen aan huis. Hiervoor werden evenveel commerciële partners gevonden, met name bpost, Multipharma, Fresh Atelier (Delhaize) en CSD. Met BCklet wil Urbike de geschiktheid en de rentabiliteit van het lichte goederentransport per fiets in een stedelijke omgeving aantonen.

Delhaize opgetogen

Tot de coronacrisis toesloeg evolueerde het project in zeer gunstige zin. In die mate dat de oorspronkelijke scope aanzienlijk uitbreidde. Delhaize, bijvoorbeeld, gebruikte de cargofiets aanvankelijk om zijn Fresh Atelier in de Ravensteingalerij klimaatvriendelijk te bevoorraden, wat past in zijn plan ‘The Lions’ Footprint’. De retailer was zo tevreden over de resultaten, dat de vier andere Fresh Ateliers in Brussel ook op deze ecologische manier beleverd werden. Op vaste dagen werden droge voeding vervoerd en op andere drank. De vrachtwagen moest enkel nog ingezet worden om verse voeding en diepvriesproducten te vervoeren, maar er wordt onderzocht hoe deze producten ook per cargofiets kunnen vervoerd worden.
De containers werden in het distributiecentrum van Zellik gevuld met alle bestellingen van die dag. Ze werden samen met de ‘normale’ bestellingen van een Delhaize-supermarkt in een vrachtwagen geladen. Op bestemming werden ze opgepikt door een fietskoerier van Urbike die ze tot bij de winkels van Fresh Atelier bracht. Na de levering nam hij leeggoed en verpakkingsafval terug mee. “Delhaize was zo opgetogen door het concept, dat ook de drie Fresh Ateliers in Antwerpen vanaf medio maart ook zo beleverd moesten worden. Maar Delhaize moest zijn Fresh Ateliers ten gevolge van de coronacrisis tijdelijk sluiten: de klanten bestaan hoofdzakelijk uit bureaupersoneel uit de omgeving. Die werken nu allemaal vanuit thuis”, legt Philippe Lovens uit (zie kader)

Ook succes bij bpost

Het project kent ook bij bpost veel bijval. Het bedrijf stapte in het project om te zien of het systeem voor pakjesleveringen adequaat is. Ook hier is het de bedoeling om de CO2-emissies te vermijden en de congestie te beperken. Het post- en pakjesbedrijf startte in Brussel op vrij kleine schaal met drie fietsen met aanhangwagen, die door eigen personeel worden gebruikt. “Urbike verzorgde hun begeleiding. Inmiddels werden al zeven personeelsleden opgeleid”, aldus Renaud Sarrazin.

Decathlon

Overigens kent Urbike ook bij andere retailers – die niet aan het Bcklet-project deelnemen, dus – bijval. Na een succesvolle test in Mechelen, Charleroi en Luik besloot Decathlon zijn thuisleveringsservice per fiets – in casu per BicyLift – uitgebreid naar vijf extra steden: Evere, Antwerpen, Gent, Brugge en Bergen. Hierbij gebruikt Decathlon geen personeel van Urbike, maar eigen mensen. Urbike zorgde wel voor de levering van de aanhangwagens en voor de opleiding.

Coronacrisis creëerde nieuwe opportuniteiten

“Door de coronacrisis drukten alle vier de deelnemers aan BCklet op de pauzeknop”, zegt Philippe Lovens. “Maar wanneer de omstandigheden er zich weer toe lenen, gaan ze ermee door. Multipharma, bijvoorbeeld, was juist aan het opschalen. Ze waren net een hub aan het uitbouwen om de verdeling vanuit een centraal punt te organiseren in plaats van vanuit hun DC in Sint Pieters-Leeuw. Maar door de toegenomen werkdruk is deze tweede fase on hold gezet”.

De coronacrisis opende ook nieuwe mogelijkheden. “Wij hebben nieuwe business gezocht en een grote sprong gemaakt door te werken voor lokale handelaars en producenten die naar e-commerce zijn overgeschakeld. Wij doen nu ook distributierondes voor een brouwerij, bloemisten, chocolatiers en noem maar op. Half april hadden we al de omzet bereikt die in het businessplan voor 2021 voorzien is. Wij hebben er ook uit geleerd dat het combineren van B2B en B2C mogelijk is, wat de rentabiliteitsdrempel kan verlagen”.

Motivering van de jury

Volgens de jury verdient Ubike de award omdat het BCklet-project, in tegenstelling tot eerdere projecten met cargofietsen die bijna allemaal mislukten, uitgaat van een ketendenken: achter het idee zit een professioneel logistiek concept. Dat concept gaat immers verder dan de last mile, maar past in de gehele supply chain.