Het Antwerpse Seafar is een van de pioniers die binnenschepen autonoom helpen varen. Het vijfjarig jubileum van het bedrijf is een goede gelegenheid voor een blik in de commandokamer in Antwerpen en de operaties op de binnenwateren.
Seafar ontwikkelt en integreert technologie om schepen op afstand aan te sturen. Het bedrijf bestaat inmiddels vijf jaar en telt 35 medewerkers. De Seafar-technologie bestaat uit een centraal controlesysteem voor de besturing, signalisatie en monitoring van het schip. De technologieën worden in-house ontwikkeld. De operationele tak van het bedrijf biedt scheepseigenaars de mogelijkheid om hun schepen door Seafar te laten besturen vanuit de Antwerpse controlekamer. “Zo kan er met minder bemanning aan boord gevaren worden en kunnen schippers flexibeler ingezet worden”, zegt CEO Louis-Robert Cool.
Doorheen de jaren is de focus wel enigszins verschoven. Het pure autonome varen, waarbij er werkelijk geen mens meer aan boord is en alles van op afstand wordt gemonitord, komt momenteel slechts voor op een beperkt aantal vaste trajecten op kleinere kanalen. Wel worden ‘crew reduced’- operaties aangeboden, waarbij matrozen en stuurlui aan boord zijn, maar de schipper van op afstand werkt, of ‘crew supported’- formules waarbij Seafar het schip bestuurt vanop afstand tijdens de rustpauzes van de schipper aan boord. Een matroos op het terrein volgt het autonome schip per bestelwagen om bij het aanleggen of bij noodgevallen in te grijpen.
“Een binnenschip 24 uur operationeel houden, vergt traditioneel de inzet van minstens vijf mensen. Onze technologie helpt die aantallen te reduceren. Tegelijkertijd helpen de verzamelde data ook om transporten efficiënter en groener te maken”, weet Louis-Robert Cool. “De besparing op crewcompartimenten maakt dat er 8 procent meer laadruimte in het ontwerp van een gelijkaardig schip kan worden voorzien.” Het personeelstekort in de snel vergrijzende binnenvaartsector zorgt ervoor dat het draagvlak voor de technologie groeit. Tegen 2050 wil Europa 50 procent meer watergebonden transport. Met enkel de huidige lage instroom lukt dat niet.
Opvallend: Seafar-schippers zijn vaak mensen die op het punt stonden het vak te verlaten vanwege de zware druk die het leven aan boord legt op het sociale en familiale leven. Nu werken ze op kantoor en is de work-life-balance veel beter. Op die manier blijft hun expertise bewaard voor de sector.
Momenteel vaart Seafar volledig vergund in Vlaanderen, binnenkort geldt dat ook voor Wallonië. In Nederland en Duitsland wordt gewerkt aan initiatieven met gereduceerde crews. In de experimentele fase kon het bedrijf rekenen op de steun van de haven van Antwerpen.
Waar staat het bedrijf over vijf jaar? “In se denk ik dat we tegen dan een gevestigde internationale waarde zijn met controlecentra in België, Nederland, Duitsland en Frankrijk. We willen ook in de kustvaart en de short-seasector actief worden”, besluit Louis-Robert Cool.
