Nieuwe logistieke uitdagingen voor een groeimarkt in beweging
Een steeds groter wordend assortiment, maar ook andere leveringswensen van de eindgebruiker: een dubbele ontwikkeling die zorgt voor uitdagingen in de farmalogistiek. Van oudsher dient dit te gebeuren binnen een strikt reglementair kader dat steeds strikter wordt. We zetten vijf trends op een rijtje.
1. Farma is een markt die groeit en verbreedt…
…en dit zorgt voor hele uitdagingen voor het logistieke apparaat dat deze markt moet schragen.
“Farma is een markt die wereldwijd groeit, daar is België geen uitzondering op,” zegt Imke de Boer, Commercial Director Life Sciences & Healthcare Benelux bij DHL. “Mensen worden ouder, hierdoor zijn er meer zieken, maar er ontwikkelt zich ook een markt aan de preventie zijde, denk bijvoorbeeld aan voedingssupplementen. Hierdoor maken ook nieuwe spelers hun opwachting en zie je een shift in de richting van de FMCG. De focus komt ook steeds meer op biofarma te liggen, met producten die veelal aan andere transport-eisen moeten voldoen, lagere temperaturen bijvoorbeeld (zie trend nummer twee, nvdr.). Punt is dat we sneller moeten kunnen leveren, ook meer aan huis. De farmasector kijkt in eerste instantie wat de eindklant wil. En daar moeten de logistieke spelers dan mee aan de slag.”
2. Juiste temperatuur voor transport wordt steeds belangrijker…
…wat betekent dat dit een aandachtspunt voor het hele traject blijft, tot op de eindbestemming.
“De aard van het product zal bepalen bij welke temperatuur het getransporteerd zal worden,” zegt Peter Roelands, Managing Director Eurotranspharma Benelux. “Hebben we het over een product dat bij kamertemperatuur bewaard dient te worden, dan zorgen wij voor vervoer bij een temperatuur die tussen de 15° en 25° zal zitten. Gaat het anderzijds over pakweg een vaccin dat in de koelkast bewaard word, dan zal het shippen bij 5° à 6° gebeuren, hoogstens 7°. Binnen een vrachtwagen kunnen aparte compartimenten met telkens een andere temperatuur gebruikt worden, dat is een zogenaamde dual-tank. Het is van essentieel belang dat dezelfde temperatuur over de hele keten gehandhaafd wordt. Bij het laden, moet het compartiment al op de juiste temperatuur zitten. Ook de transfer vrachtwagen-warehouse moet aan precies dezelfde temperatuur gebeuren.”
“Inzake die verschillende temperatuur-ranges, ontwaren we de laatste jaren een trend naar steeds lagere temperaturen, tot een heel eind onder het vriespunt,” stelt Imke de Boer. “Dit loopt van -20°, vergelijkbaar met een diepvriezer, tot -80°. Door gebruik te maken van het cryogene koelen, is het zelfs haalbaar -140° te bereiken.”
3. Reglementair kader wordt strenger…
…en dat is een direct gevolg van de complexiteit van de producten
“Het gros van het wettelijk kader ontstaat op Europees niveau, waarna het lokaal benaderd wordt en in nationale of regionale wetgeving omgezet dient te worden,” aldus Peter Roelands. “Dergelijke richtlijnen bieden vaak interpretatieruimte, waardoor soms grote verschillen ontstaan in de omzetting tussen landen onderling. Tot twee jaar geleden werden de zendingen die wij in de 15°-25°-categorie transporteren in Frankrijk niet aan dergelijke regels onderworpen en als niet-temperatuurgecontroleerde zending vervoerd. Dat is inmiddels bijgesteld. Ook klanten leggen ons soms eisen op die de facto neerkomen op een strenge omzetting van de richtlijnen.”
“We stellen vast dat deze regels regelmatig veranderen”, besluit Ann Vervecken, VP – Head of Business Development Benelux en Nordics bij DHL. “En veranderen betekent in deze vrijwel steeds verstrengen. Op zich is dit niet verrassend: regels volgen nu eenmaal de producten, en die worden steeds complexer. Sinds COVID is duidelijk dat iedereen een gedegen product wenst te ontvangen. Regels volgen betekent dat men de risico’s maximaal uitsluit.”
4. Elke speler in farmalogistiek moet aan zware kwaliteitsnormen voldoen…
…en dit genereert verplichtingen op tal van operationele domeinen, niet in het minst op personeelsvlak.
“Wij worden van overheidswege streng gecontroleerd,” zegt Imke de Boer “Tal van certificaten zijn dan ook vereist om te mogen doen wat we doen. Opslag? Daar is een apart certificaat voor nodig. Import? Idem. En zo zou ik nog een tijdje kunnen doorgaan… Er zijn natuurlijk ook de gekende ISO-certificaten. Op zich worden die ons niet door de overheid opgelegd, maar wel door sommige klanten. Samengevat moeten we voldoen aan de Good Distribution Practices-certificering (GDP) en in bepaalde gevallen aan de Good Manufacturing Practice (GMP). Dit gebeurt in alle transparantie, dit wordt gepubliceerd en klanten kunnen haarfijn nagaan welke certificaten we op zak hebben.”
“Op jaarbasis krijgen we tussen de 30 en 40 audits, soms ook door klanten uitgevoerd,” pikt Peter Roelands, in. “Een correct gebruik van documentatie is van het allergrootste belang. Scherp gesteld: wat niet gedocumenteerd is, is niet gebeurd. Het zijn onze medewerkers die hiervoor moeten zorgen, wat impliceert dat regelmatig trainingen moeten gebeuren. Zeker bij de chauffeurs die ervoor moeten zorgen dat qua documentatie alles correct verloopt. Na een training volgt een test, en wie hier niet voldoende op scoort moet de training opnieuw volgen. De lat ligt hoog, wat geen sinecure is gezien de schaarste op de arbeidsmarkt.”
5. Iedere technische nieuwigheid moet strenge toets doorstaan…
…wat betekent dat vernieuwing een traag en vooral voorzichtig proces is.
“Het is eigen aan onze sector dat alles we doen aan strikte eisen en strenge veiligheidsnormen onderworpen is,” legt Peter Roelands uit. “Dit betekent dat alles wat we denken te wijzigen, of het nu voertuigen of aanpassingen in een warehouse betreft, gevalideerd dient te worden. Telkens zal een strenge evaluatie uitgevoerd moeten worden. En dat is een proces dat makkelijk twee tot drie maanden in beslag kan nemen. Het zal dan ook niet verbazen, dat we wijzigingen met de nodige voorzichtigheid benaderen. Het plaatsen van zonnepanelen op een warehouse? Eerst zullen we een grondige risico-analyse maken. Een nieuw voertuig? Zal het koelen perfect blijven functioneren? Deze en andere vragen moeten eerst beantwoord worden alvorens de stap gezet wordt.”
Het is een duidelijke trend dat de gehanteerde temperatuur-ranges merkelijk kouder worden.
